1. Alo 183 hattı nedir?

Aile, Kadın, Çocuk, Özel gereksinimli birey ve Sosyal Hizmet Danışma Hattıdır. 7 gün 24 saat çalışma esasına göre hizmet vermektedir.

2. Özel Gereksinimli Kimlik Kartı Nedir? Nereden Alınır?

Özel gereksinimli bireylerin çeşitli hak ve hizmetlerden yararlanmasını sağlamak amacıyla Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından verilen karttır. Özel gereksinimli kimlik kartı almak için; Özel gereksinimli birey raporunun onaylı örneği, 1 adet resim ve Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerinde bulunan başvuru formuyla birlikte Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne müracaat edilir. 04.03.2014 tarihinde yayınlanan yönetmelikle bu tarihten sonra düzenlenecek olan kartlar şehir içi toplu taşıma araçları ve şehirlerarası deniz ve demiryolları ile yapılacak seyahatlerde ücretsiz taşıma için de kullanılacaktır.

3. Özel Gereksinimli Kimlik Kartı, Özel Gereksinimli Birey Sağlık Kurulu Raporu Yerine Geçer Mi?

Özel gereksinimli kimlik kartı Özel gereksinimli sağlık kurulu raporu yerine geçmez. Kimlik kartına sahip her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, mevzuatta münhasıran özel gereksinimli bireylere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanır. Kimlik kartı alıp almamak özel gereksinimli bireyin isteğine bağlıdır.

4. Yurtdışında Yaşayan Türk Vatandaşları Yaşadıkları Ülkede Düzenlenen Özel Gereksinimli Birey Sağlık Raporu İle Özel Gereksinimli Kimlik Kartı Alabilir Mi?

Yabancı ülkede yaşayan Türk vatandaşlarımızın yaşadığı ülke makamlarınca verilmiş olan Özel gereksinimli sağlık kurulu raporu Türkiye’de geçerli değildir. Özel gereksinimli kimlik kartı almak üzere, mevzuat gereği yetkili hastanelere müracaat ederek yeniden Özel gereksinimli sağlık kurulu raporu almaları gerekmektedir.

5. Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitim Hakları Nelerdir?

Özel gereksinimli bireyler temel eğitim ilkeleri doğrultusunda;

• Genel eğitim,

• Özel eğitim,

• Mesleki eğitim görme haklarını kullanabilmektedirler.

5378 sayılı Engelliler Kanunu´nun 15. Maddesinde “Hiçbir gerekçeyle özel gereksinimli bireylerin eğitim alması engellenemez. Özel gereksinimli çocuklara, gençlere ve yetişkinlere, özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak, bütünleştirilmiş ortamlarda ve özel gereksinimli olmayanlarla eşit eğitim imkânı sağlanır.” ibaresi yer almaktadır.

 

 

6. - Kaynaştırma Eğitimi Nedir? Nasıl Yararlanılır?

KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ (Entegrasyon): Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitim ve öğretimlerini normal gelişim gösteren akranları ile birlikte normal sınıflarda sürdürme esasına dayanan, destek hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarıdır. Kaynaştırma öğrencisine sınıf tekrarı yaptırılmaz.

Tespit: Okul müdürleri her öğretim yılı başında okulunda eğer varsa psikolojik danışmanla iş birliği yaparak sınıf öğretmenlerinden bir duyuruyla sınıflarında okuma-yazma ve dört işlemi başaramamış, sınıf tekrarı yapmış, öğrenme güçlüğü çeken, gelişimlerinde akranlarına göre farklılık gösteren öğrencilerin listesini İl Rehberlik ve Araştırma Merkezine bildirerek incelenmesini ister.

Teşhis: İl Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından daha önce okul müdürlüğünce tespit edilen öğrenciler incelemeye alınır. Yapılan inceleme sonucunda özel eğitime ve kaynaştırma eğitimine alınacak öğrenciler belirlenerek uygun sınıflara yerleştirilir.

7. Özel Eğitimden Nasıl ve Hangi Şartlarda Yararlanılır?

a. Özel gereksinimli bireyler için Sağlık Kurulu Raporu Hastaneden alınan “eksiksiz” doldurulmuş “Özel gereksinimli bireyler için sağlık kurulu raporu” ile ikamet edilen ilçede bulunan Rehberlik Araştırma Merkezleri’ne müracaatta bulunulmalıdır.

b. Rehberlik Araştırma Merkezlerine götürülecek belgeler:

• Özel gereksinimli bireyin velisinin veya okul/ kurum yönetiminin yazılı başvurusu,

• Okula/ kuruma kayıtlı Özel gereksinimli bireyin bireysel gelişim raporu,

• İkametgâh belgesi,

• Özel gereksinimli bireyler için sağlık kurulu raporu,

c. Özel Eğitim Hizmeti: Özel eğitimin temel ilkelerinden birisi de ailelerin özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif olarak katılımlarının ve eğitimlerinin sağlanmasıdır. Eğitsel değerlendirme ve tanılamanın her sürecinde aileler, okul ve uzmanlar iş birliği içinde çalışırlar. Gerektiğinde ailenin görüşü alınır. Ailenin görüş ve onayı alınmadan özel eğitim süreci ile ilgili hiçbir açıklama yapılamaz.

d. Ücretin ödenmesi: Özel eğitime ihtiyacı olduğu “Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu” tarafından tespit edilen tüm Özel gereksinimli bireylerin yararlandığı özel eğitim hizmetlerine ilişkin ödemenin Bütçe Uygulama Talimatı ile belirlenen kısmı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından karşılanmaktadır. Bu miktar Milli Eğitim Bakanlığı tarafından özel eğitim hizmeti veren kuruma ödenmektedir.

8-  Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrencilerin Okullara Ve Kurumlara Erişimi Nasıl Gerçekleşmektedir?

Özel eğitim öğrencilerinin ücretsiz taşınmasına ilişkin iş ve işlemler “Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrencilerin Okullara ve Kurumlara Erişiminin Ücretsiz Sağlanması Hakkında Uygulama Esasları” çerçevesinde yürütülmekte olup, söz konusu uygulamadan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel eğitim okul/kurum/sınıflarında eğitim görmekte olan özel eğitim öğrencileri yararlanmaktadır

9. Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama Nedir?

Rehberlik Araştırma Merkezlerinde, bireyin tüm gelişim alanındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerinin değerlendirilmesi amacıyla nesnel, standart testler ve Özel gereksinimli bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla yapılan tüm uygulamalardır.

10. Üniversite Sınavına Giren Özel Gereksinimli Öğrenciler İçin Ne Tür Kolaylıklar bulunmaktadır?

Üniversite sınavına giren Özel gereksinimli öğrenciler için gerekli fiziksel düzenlemeler yapılmaktadır. Ortopedik ve görme Özel gereksinimli bireyler için uygun düzenlenmiş sınav mekânları hazırlanmakta, görme özel gereksinimi bulunan ve az görenler için 30 dakikalık ek sınav süresi verilmekte, sınav sorularını okuyacak ve söylenecek yanıtları yazacak uygun eğitimde ve düzgün diksiyonlu “yardımcı refakatçi” eşliğinde ve tek kişilik salonda sınava girme olanağı tanınmaktadır.

11. Özel Gereksinimli Üniversite Öğrencilerine Sağlanan Kolaylıklar Nelerdir?

Başarılı ve ihtiyaç sahibi Özel gereksinimli öğrencilere Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından öncelikli olarak öğrenim kredisi, katkı kredisi ve yurt tahsisi yapılmaktadır. 20.06.2006 tarih ve 26200 sayılı resmi gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kurumları Engelliler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği” gereğince üniversitelerde, öğrencilerin öğrenim hayatlarını kolaylaştırmak için gerekli tedbirleri almak ve bu yönde düzenlemeler yapmak üzere “Engelliler Danışma ve Koordinasyon Birimi” oluşturulması sağlanmıştır.

12. Özel Gereksinimli Bireyin Ailesine Yönelik Eğitim Hizmetleri Nasıl Verilmektedir?

Aile eğitimi, tüm eğitim kademelerindeki Özel gereksinimli bireyin eğitimine katkı sağlanmasını amaçlayan “Rehberlik ve Danışmanlık” hizmetlerini içeren bir eğitimdir. Aile eğitim hizmetleri rehberlik ve araştırma merkezleri özel eğitim okul ve kurumları, kaynaştırma uygulamaları yapılan okullar tarafından hazırlanır ve yürütülür. İhtiyaç halinde bu hizmet evlerde devam ettirilir.

13.  Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Meslek Edindirme Kurslarını Hangi Kurum/Kuruluşlar Düzenlemektedir?

Türkiye İş Kurumu ve MEB Çıraklık Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü ve Belediyeler Özel gereksinimli bireylere yönelik meslek edindirme kursları düzenlemektedir.

14. Muhtaç Aylığı Nedir?

Vakfiyelerde yer alan hayır şartlarının yerine getirilmesi amacıyla muhtaç durumda bulunan Özel gereksinimli bireyler ile yetimlere ödenen aylıktır.

15. Muhtaç Aylığını Kimler Alabilir?

% 40 ve üzeri Özel gereksinimli olan muhtaçlara,

• Sosyal güvencesi olmaması,

• Herhangi bir gelir veya aylığı bulunmaması,

• Mahkeme kararı veya kanunla bakım altına alınmamış olması,

• Gelir getirici taşınır ve taşınmaz malı mevcut olmaması veya olup da bunlardan elde edeceği aylık ortalama gelirinin bu yönetmelikle belirlenen muhtaç aylığı miktarını geçmemesi halinde muhtaç aylığı bağlanır.

 

16. Muhtaç Aylığı İçin Nereye Başvurulur?

Özel gereksinimli bireyler başvuru formunu doldurup imzaladıktan sonra Özel gereksinimini belirten “Özel gereksinimli sağlık kurulu raporunu” ekleyip, ikamet ettiği ilin bağlı olduğu Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne şahsen, posta yoluyla veya Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün internet sitesi üzerinden başvuru yapabilirler.

17. Muhtaç Aylığı İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Muhtaç aylığı başvuru formu,

Özel gereksinimi için sağlık kurulu raporu,

• Muhtaç aylığı başvuru formu www.vgm.gov.tr adresinden de sağlanabilir.

18. Engelli Aylığını Kimler Alabilir?

• Özel gereksinim oranı % 70 ve üzerinde olan ve 18 yaşını dolduran Özel gereksinimli bireyler,

• Özel gereksinim oranı % 40 ile % 69 arasında olan ve 18 yaşını doldurmuş bulunan Özel gereksinimli bireyler,

• Kanunen bakmakla yükümlü olduğu ve fiilen bakımını gerçekleştirdiği 18 yaşını tamamlamamış özel gereksinim yakını bulunanlar,

• Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan malul olmaları nedeniyle yetim olarak aylık veya gelir alan çocuklara, aylık ya da gelirleri özel gereksinim derecelerine göre alabilecekleri engelli aylığı tutarından düşük olanların ilgili kuruma müracaatta bulunmaları suretiyle aradaki fark tamamlanarak ödeme yapılır.

19. Hangi şartları taşıyanlar engelli aylığından faydalanır?

• T.C. vatandaşı olan,

• Herhangi bir işte çalışmayan,

• Sosyal Güvenlik Kurumu’na tabi olmayan,

• Nafaka almayan veya alabilecek durumda olmayan,

• Her ne nam altında olursa olsun aile bireylerinin aylık her türlü gelirleri toplamı, birey sayısına bölündüğünde kişi başına düşen gelir bir aylık net asgari ücretin 1/3’ ünden az olan,

• Kendisine bakmakla yükümlü bir yakını bulunmayan özel gereksinimliler aylık için gerekli şartları taşıyor kabul edilir.

 

 

 

20. Engelli aylığı için hangi evraklar hazırlanır ve nereye başvurulur?

• Nüfus Cüzdan örneği

• Üç Resim

• Dilekçe ile Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ve ilgili birimlerine müracaat edilir.

21. Engelli aylıkları hangi şartlarda kesilir? Bağlanan aylıklar, hak sahiplerinin;

• Ölümü,

• Türk vatandaşlığından çıkarılması, Türk vatandaşlığını muhafaza edenler hariç yabancı memleket uyruğuna girmesi,

• Muhtaçlığının kalkması (Hanedeki aylık toplam gelirin kişi başına düşen miktarının net asgari ücretin 1/3’ünün üzerine çıkması),

• Çalışmaya başlaması,

• Bir akitle gerçek veya tüzel kişiler tarafından bakım altına alınması,

• Daimi olmayan engel oranının % 40’ın altına düşmesi,

• Evlenmesi sebebiyle muhtaç durumdan çıkması,

• 18 yaşından küçük olduğu için velisine aylık bağlanan özel gereksinimli bireylerin 18 yaşını tamamlaması,

• 18 yaşından küçük olduğu için velisine aylık ödenen özel gereksinimli çocuk ile velisi arasındaki bakım ilişkisinin fiilen gerçekleşmediğinin belirlenmesi,

• Sosyal güvenlik kurumlarından malul olmaları nedeniyle ödenmekte olan yetim aylığı veya gelirinin kesilmesi, hallerinde, bu durumlarının meydana geldiği tarihi takip eden dönem başından itibaren kesilir.

22. Engelli Maaşı Alıyorken Maaşı Kesilenler Tekrar Hangi Kuruma Başvurarak Maaşlarını Bağlatmalıdır?

Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışma Vakıflarına başvurularak kriterlerin uygun olması halinde maaş yeniden bağlatılabilir.

23. Evde Bakım Parası Nedir?

Özel gereksinimli bireylerin hayatlarının idamesini evde yürütecek kişilere Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü tarafından ödenen ücrete evde bakım parası denilmektedir. Evde bakım parası özel gereksinimli bireylerin kendisine değil, bakımını üstlenen akrabası, vasisi gibi üçüncü kişilere ödenen bir meblağdır.

 

 

 

 

24. Evde Bakım Parası Almanın Şartları Nelerdir?

Özel gereksinimli bireylerin evde bakım parası alabilmesi için üç şart gereklidir.

a. Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendisine düşen ortalama aylık gelir tutarının, bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olduğu gelir testi raporu ile tespit edilmesi,

b. Özel gereksinimli bireyin heyet raporu veren hastanelerden alacağı Özel gereksinimli birey sağlık kurul raporunun tam bağımlı kısmında mutlaka “Evet” yazan bir ibare bulunması,

c. Özel gereksinimli bireyin başkasının yardımı olmadan hayatını devam ettiremeyecek şekilde bakıma muhtaç olması gerekli olduğunun bakım heyeti raporu ile tespit edilmesi,

       25- Evde Bakım Parası İçin Nereye Başvurulur?

Evde bakım parası alabilmek için özel gereksinimli bireyin ikametgâhının bulunduğu yerdeki Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne veya varsa İlçe Müdürlüklerine başvurulması gerekmektedir. İlçe Müdürlüklerinin bulunmadığı yerlerde ise Kaymakamlıklara başvuru yapılabilir.

26. Kurum Bakımı Nedir?

Bakıma muhtaç özel gereksinimli bireyin aile yanında bakımının mümkün olmaması halinde kurumda bakım hizmeti verilir. Bakım hizmetleri Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü denetiminde yürütülmektedir. Bakıma muhtaç Özel gereksinimli bireye Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar bakım merkezlerinde ya da özel bakım merkezlerinde hizmet verilmektedir.

27. Maaş Alan Özel Gereksinimli Bireyler Ayrıca Nakdi ve Aynı Yardımdan Faydalanabilir Mi?

Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü‘nce muhtaç durumdaki ailelerin çocuklarının bakımına destek için ayni ve nakdi yardımlar yapılmaktadır. Muhtaç olup, Özel gereksinimli çocuğunun bakımında güçlükler yaşayan aileler bu yardımdan yararlanmak için illerinde bulunan Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü veya ilçelerde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat edebilirler.

28. Sosyal Güvencesi Olan Özel gereksinimli Bireylerin Sağlık Giderleri Nasıl Karşılanmaktadır?

Sosyal güvencesi olan Özel gereksinimli bireylerin tedavi, muayene, ilaç, tetkik ve ortez-protez ihtiyaçları bağlı oldukları sosyal güvenlik kuruluşu tarafından katkı payı alınarak karşılanmaktadır.

29. Sosyal Güvencesi Olmayanlar Ortopedik Ve Diğer Yardımcı Araç Ve Gereçleri Nasıl Alabilirler?

İl veya İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat edilerek talepte bulunabilir. Ayrıca; Kızılay ve diğer sosyal yardım amaçlı dernek, vakıf, federasyon, konfederasyonlardan bu konuda bilgi alınabilir.

 

30. Hasta Alt Bezinin Bedelini Kim Öder?

Hastalığı nedeniyle “mesane veya rektum” kontrolü olmadığının (çocuklar için en az iki yaşını tamamlamış olmak kaydı ile) ve hasta altı bezi kullanması gerektiğinin belirtildiği uzman hekim raporuna dayanılarak reçete düzenlenmesi halinde ihtiyaca binaen kullanılması öngörülen hasta alt bezine ait fatura bedelleri birer aylık devreler halinde Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenir.

31. Tekerlekli Sandalyenin Bedelini Kim Öder?

Bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumunca karşılanır. Herhangi bir sosyal güvenceye tâbi olmama halinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarından, Valilik, Belediye ve Kaymakamlıklardan talep edilebilir.

32. Evde Sağlık Hizmeti Nedir?

Evde sağlık hizmeti: Çeşitli hastalıklara bağlı olarak evde sağlık hizmeti sunumuna ihtiyacı olan bireylere evinde ve aile ortamında sosyal ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini de kapsayacak şekilde verilen muayene, tetkik, tahlil, tedavi, tıbbi bakım, takip ve rehabilitasyon hizmetlerini kapsar.

33. Evde Sağlık Hizmetleri Başvurusu Nasıl Gerçekleştirilmektedir?

Başvurular, hastalar veya aile bireyleri tarafından Evde Sağlık Hizmeti Başvuru Formu ile il sağlık müdürlüğü bünyesindeki koordinasyon merkezine veya sağlık kurumları bünyesindeki birimlere telefon müracaatı ile sözlü olarak veya toplum sağlığı merkezi, aile sağlığı merkezi veya aile hekimleri aracılığı ile yapılabilir.

34. Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı (EKPSS) nedir?

EKPSS, ortaöğretim, ön lisans ve lisans mezunu Özel gereksinimli bireylerin özel gereksinim grupları ve eğitim durumlarına göre yapılan ve sonuçları Devlet memurluğu ile kamu kurum ve kuruluşlarının işçi kadrolarına alınmalarında kullanılan merkezi sınavdır.

35. Özel Gereksinimli Memur Alımında Kura Sistemi Nedir? Kimleri Kapsar?

Kura yöntemi, ilkokul, ortaokul, ilköğretim ve özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu mezunu Özel gereksinimli bireylerin tercihlerine göre yerleştirilmeleri amacıyla noter huzurunda Devlet memuru kadrolarına yerleştirilmelerinde kullanılan yöntemdir.

36. Özel Gereksinimli Memur İstihdamı İle Yükümlü Bulunan Kurum ve Kuruluşlar Hangileridir?

• Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri,

• Özel Bütçeli İdareler, (Yükseköğretim Kurulu, Üniversiteler ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri, Özel Bütçeli Diğer İdareler)

• Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar,

• Sosyal Güvenlik Kurumları,

• Döner sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları,

• İl özel idareleri ve belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı müessese, işletme ve döner sermayeli kuruluşlar,

• 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre Devlet Memuru istihdam eden diğer kamu kuruluşları.

37. Özel Gereksinimli Bireyler İçin Bir Kereye Mahsus Tayin Hakkı Nedir ve Nasıl Uygulanmaktadır?

Özel gereksinimli bireylerin kendisi veya bakmakla yükümlü olduğu Özel gereksinimli aile bireyi bulunan kişiye tanınan tayin hakkıdır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yapılan değişiklikle, kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri Özel gereksinimli olan memurların Özel gereksinim durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için kurumlarınca düzenlemeler yapılması öngörülmüştür.

38. Memur Olan Özel gereksinimli Bireyler Görevleri Gereği Var İse Vardiyalı Sisteme Tabii Midir?

Özel gereksinimli memurlara isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez.

39. 4857 Sayılı İş Kanunu Kapsamındaki İş Yerlerinin Özel Gereksinimli Birey Çalıştırma Zorunluğu Ne Kadardır?

İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör iş yerlerinde %3 Özel gereksinimli birey, kamu iş yerlerinde ise %4 Özel gereksinimli ve %2 eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.

40. Özel gereksinimli Birey İstihdam Etme Zorunluluğunu Yerine Getirmeyen İşverenlerden Toplanan Ceza Paraları Hangi Amaçlar İçin Kullanılmaktadır?

Özel gereksinimli birey istihdam etme sorumluluğunu yerine getirmeyen işverenlerden toplanan ceza paraları, Özel gereksinimli bireylerin meslekî eğitim ve meslekî rehabilitasyonu, kendi işini kurma ve bu gibi projelerde kullanılmak üzere Türkiye İş Kurumu’na aktarılmaktadır.

41. Devlet memurları nasıl emekli olurlar?

5510 sayılı kanundan önce çalışmaya başlayan ve çalışmaya başlamadan önce usulüne uygun alınmış bir raporla en az %40 Özel gereksinimli olduğunu gösterir raporu bulunanlarla, doğuştan %40 Özel gereksinimli olduğunu gösterir raporu bulunanlar 5400 gün prim yatırmak suretiyle emekli olma hakkı elde edeceklerdir. İlk kez 01.10.2008 tarihinden sonra kuruma tabi olup memur olanlardan, Özel gereksinim derecesi %50-59 arasında olanlar 5760, %40-49 arasında olanlar 6480 günde emekli olabileceklerdir.

 

 

 

42. Sigortalı çalışanlar kaç yılda emekli olur?

01.10.2008 tarihinden itibaren ilk kez sigorta girişi olanlar 5510 sayılı yasanın 28. Maddesine göre; Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır. Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki engel oranının;

a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,

b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığına hak kazanırlar. 01.10.2008 tarihinden önce sigorta girişi olanlar için emeklilik, sigorta giriş tarihi ve engel derecesine göre farklılık göstermektedir.

43-  Kendi hesabına çalışanların emekliliği nasıldır?

İlk kez 01.10.2008 tarihinden önce kurum kaydı bulunanlardan;

• Çalışma gücü kaybı %60’ ın altında olanlar 4320 gün,

• Çalışma gücü kaybı %60 ve üzeri olanlar ise 3960 gün prim ödemek şartıyla emekli olabileceklerdir.

• Kendi hesabına çalışanlarda, eksik gün sayısının hizmet borçlanması yapılması suretiyle tamamlanması sağlandığı gibi sigortalı sevk talep ettiği tarihte kuruma pirim borcu olsa da sevk yapılması sağlanacak fakat tüm masraflar sigortalı tarafından karşılanacaktır.

44. Malulen emeklilikten faydalanmanın şartları nelerdir?

En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla malulen emekli olunabilecektir. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç olan kişilerde 10 yıl şartı aranmamaktadır. Ancak ilk kez sigortalı olduğu tarihte %60 veya daha fazla çalışma gücü kaybı bulunan veya ileride maluliyet oranını geçecek şekilde engeli bulunan sigortalı bu haktan faydalanamamaktadır.

45. Özel gereksinimli Çocuğu Olan Çalışan Anneler İçin Erken Emeklilik Düzenlemesi Var Mı?

Sosyal güvenlik reformu olarak bilinen 5510 sayılı Kanunla, sosyal güvenlik sistemimize getirilen yeni bir düzenleme ile başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmesi ve eklenen bu sürenin emeklilik yaş hadlerinden de indiriminin yapılması sonucunda erken emeklilik hakkının tanınması sağlanmıştır.

46. Malul Sayılma Hali Nedir?

Sosyal güvenlik sistemi içinde, çalışma hayatına girdikten sonra herhangi bir hastalık veya kaza sonucu çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği tespit edilen, iş kazası/meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü kayıp oranı %60 ve üzerinde olan sigortalı malul sayılır.

 

 

 

47. Engellilik İndirimi Nedir?

Gelir Vergisi Kanunu’na göre, çalışma gücünün asgari % 80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece Özel gereksinimli, asgari % 60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece Özel gereksinimli, asgari % 40’ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece Özel gereksinimli sayılmaktadır. Gelir Vergisi Kanunu’na göre bu engel kategorilerinde bulunanlara çeşitli oranlarda vergi muafiyeti uygulanmaktadır.

48. Kimler Engellilik İndiriminden Yararlanacaktır?

Gelir Vergisi Kanunu’na göre engellilik indirimi uygulamasından;

• Özel gereksinimli Ücretli,

• Bakmakla Yükümlü Olduğu Özel gereksinimli Bulunan Ücretli,

• Özel gereksinimli Serbest Meslek Erbabı,

• Bakmakla Yükümlü Olduğu Özel Gereksinimli Bulunan Serbest Meslek Erbabı,

• Basit Usulde Vergilendirilen Özel gereksinimliler yararlanabileceklerdir.

49. Özel Gereksinimli Bireye Ait Konutta Vergi Muafiyeti Var Mı?

Türkiye sınırları içinde; brüt yüzölçümü 200 m²’yi geçmeyen tek meskeni olan, tek meskende hisseye veya tek meskenin intifa hakkına sahip bulunan Özel gereksinimliler, bu meskenleri için indirimli (sıfır) bina vergisi oranından yararlanırlar.

50. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Muafiyeti Nedir?

Özel gereksinimlilik derecesinin %90 ve üzerinde olduğu, “Özel gereksinimlilere Verilecek Sağlık Raporları Hakkında Yönetmelik” uyarınca Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği sağlık kuruluşlarından (tam teşekküllü Devlet Hastanesi) alınacak rapor ile belgelendirilmesi şartıyla, aşağıda motor silindir hacmi belirtilmiş olan araçlardan birisinin Özel gereksinimliler tarafından ÖTV ödemeden satın alınması veya ithal edilmesine imkân sağlayan vergi muafiyetidir. Özel gereksinim derecesi % 90’ın altında olan Özel gereksinimli bireyler tarafından bizzat kullanılmak amacıyla satın alınan özel tertibatlı araçlar Özel Tüketim Vergisinden muaftır.

51. Erişilebilirlik Nedir?

Binaların, açık alanların, ulaşım ve bilgilendirme hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojisinin Özel gereksinimliler tarafından güvenli ve bağımsız olarak ulaşılabilir ve kullanılabilir olması durumuna ulaşılabilirlik denir.

52. İllerde Erişilebilirlikle İlgili Oluşturulan İzleme ve Denetleme Kurulu Komisyonu Kimlerden Oluşmaktadır ve İşlevi Nedir?

İzleme ve denetleme komisyonları; Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar il müdürü ve il müdürlüğünden meslek elemanı, İçişleri, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme, Çevre ve Şehircilik Bakanlıkları temsilcileri ile Özel gereksinimlilerle ilgili konfederasyon temsilcilerinden oluşturularak kurulmuştur. Komisyonlar;

• Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapı, yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile

• Gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar ile

• Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, şehir içinde kendilerince sunulan ya da denetimlerinde olan toplu taşıma hizmetlerini Yönetmelik ekinde yer alan binalar, açık alanlar ve toplu taşıma araçları izleme ve denetleme formlarında yer alan sorular doğrultusunda denetlemektedir.

53. Ulaşılabilirlikle İlgili Özel gereksinimli Vatandaşların Şikâyetlerinin Değerlendirileceği Birim Hangisidir ve Nasıl Çalışır?

İzleme ve Denetleme Komisyonlarına başvurulması gerekmektedir. Bu sayede erişilebilirlikle ilgili denetleme faaliyetleri ilk kez başlatılmıştır.

54. Özel Gereksinimli Kimlik Kartı İle Sağlanan Hak ve Hizmetler Nelerdir?

Özel gereksinimli kişilerin faydalanacakları hak ve indirimler; ilgili kurum, kuruluş veya yerel yönetimler tarafından belirlenmektedir. Bunun yanında bazı kamu ve özel sektör kuruluşlarının, Özel gereksinimli kimlik kartı, nüfus cüzdanına işlenmiş Özel gereksinimlilik bilgisi ya da Özel gereksinimli bireylere verilen sağlık kurulu raporunu esas alarak Özel gereksinimlilere sağladığı kolaylıklar bulunmaktadır. Bu indirimler ve/veya oranları zaman zaman ilgili kurumlar tarafından değiştirilebilmektedir.

55. Özel Gereksinimli Bireyler İçin Ücretsiz Seyahat Hakları Nelerdir?

Özel gereksinim oranı %40’ın üzerinde olan Özel gereksinimli bireyler ile tam bağımlı özel gereksinimli bireylerin birlikte yolculuk ettikleri en fazla bir refakatçilerine, demiryolları ve denizyollarının şehir içi ve şehirlerarası hatlarından, belediyelere, belediyeler tarafından kurulan şirketlere, birlik, müessese ve işletmelere veya belediyeler tarafından yetki verilen özel şahıs ya da şirketlere ait şehir içi toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanma hakkı.

56. Şehirlerarası Yolcu Otobüslerinde Özel Gereksinimli Bireylere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?

Şehirlerarası yolcu otobüslerinde, Karayolları Taşıma Yönetmeliğinin 57. maddesinin 11. fıkrası gereği; % 40 ve üzeri oranında Özel gereksinimli olduğunu belgeleyen kişiler için bilet ücreti, geçerli ücret tarifesi üzerinden %30 indirimli düzenlenmektedir.

57. Türk Hava Yolları Tarafından Özel Gereksinimli Bireylere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?

Türk Hava Yolları, %40 ve üzeri oranda Özel gereksinimli olan yolculara, uygulanabilir ücretler üzerinden tüm iç ve dış hatlarda %25 indirim sağlamaktadır. İndirimden faydalanmak isteyen %40 ve üzeri oranda Özel gereksinimli kişilerin, Özel gereksinimli kimlik kartı veya sağlık kurulu raporu veya ‘’ Özel Gereksinimli’’ ibaresi bulunan nüfus cüzdanlarını ibraz etmeleri gerekmektedir. Ayrıca, “refakatçi ile seyahat etmelidir” ibaresi bulunan doktor raporunun ibraz edilmesi halinde, Özel gereksinimli yolcu ile aynı seferde seyahat edecek bir refakatçisine tüm iç ve dış hatlarda uygulanabilir ücretler üzerinden %25 oranında indirim sağlanmaktadır.

 

58. Özel Gereksinimli Vatandaşlar Mevcut Kart Değişimini Nasıl Yapacak?

Dilekçe, iki adet fotoğraf ve Özel gereksinimli bireyler için Sağlık Kurulu Raporunun aslı ya da onaylı örneği ile birlikte ikamet ettikleri ilde bulunan Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü’ne başvurarak “ULAŞIMDA REFAKATÇİ HAKKI VARDIR” ibaresinin bulunduğu yeni kimlik kartını almak için başvuruda bulunması ve kartlarını yenilemeleri gerekmektedir.

59. Müze Ve Ören Yeri Girişlerinde Özel Gereksinimli Bireylere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?

Müze ve ören yerlerine, Özel gereksinimli bireyler ile bir refakatçisi, gaziler, şehit ve gazilerin eş ve çocukları, 65 yaş ve üstü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları kimliklerini ibraz etmek suretiyle ücretsiz biletle girmektedirler.

60. Milli Parklar, Tabiatı Koruma Alanları ve Tabiat Parklarına Girişinde Özel Gereksinimli Bireylere İndirim Nasıl Uygulanmaktadır?

Özel gereksinimli bireyler, harp malulü ve gaziler ile bunların eşleri, çocukları ve anne babalarından, kimliklerini ibraz etmek suretiyle milli parklar, tabiatı koruma alanları ve tabiat parklarına girişte ücret alınmamaktadır.

61. Türk Telekom İndirimi (Sosyal Tarife) ?

%40 ve üzeri rapor oranına sahip Özel gereksinimli bireyler ya da 1. Derece yakınları için çeşitli indirimler uygulanmaktadır 444 0 375 numaralı telefondan bilgi alabilirsiniz. Ülkemizde 3 büyük cep telefonu operatörü Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom tarafından Özel gereksinimli vatandaşlara özel indirimli cep telefonu tarifeleri ve cep telefonu hizmetleri çıkarılmaktadır.

62. İnternet Tarifeleri İndirimleri?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) yaptığı çalışma sonucunda 2012 Şubat ayından itibaren ülkemizdeki tüm internet servis sağlayıcıları tarafından internet ücretlerinde %40 ve üzeri Özel gereksinimi bulunan bireylere özel %25 indirim sağlanmaktadır. Ayrıca Özel gereksinimli bireylere özel çeşitli internet tarifesi kampanyaları düzenlenmektedir. Ayrıntılı bilgi için servis sağlayıcılarının internet sitelerinden bilgi alabilirsiniz.

63. Özel Gereksinimli Bireyler Pasaport İşlemlerinde Ne Tür Kolaylıklar Sağlanmaktadır?

Pasaport birimlerine başkasının yardımı olmadan tek başına gelemeyecek kadar hasta, Özel gereksinimli bireyler makineye bağlı ya da yaşlılık vb. geçerli mazeretlerinden dolayı pasaport müracaatı birimlerine bizzat gelemeyecek durumda bulunan ve hukuki sorumluluğunun farkında olup, talepte bulunan vatandaşlarımızın e-pasaport müracaatlarının, gerekli belgelerin hazırlanması, bu belgelere istinaden hazırlanacak pasaport müracaat formunun görevlendirilecek bir memur tarafından şahsın belirtmiş olduğu adreste yapılacak kimlik teyidi sonucuna göre müracaat alınması sağlanmış, uygulama hakkında ne şekilde işlem yapılacağı hususu il valiliklerine bildirilmiştir.